สามสหายในเหมันต์ หรือ 松竹梅 ประกอบไปด้วย ต้นสน ต้นไผ่และดอกเหมย ต้นไม้สามชนิดนี้มักถูกนำมารวมกันเพราะทั้งสามมีคุณสมบัติที่เหมือนกันก็คือ สามารถยืนหยัดได้แม้ในอากาศที่หนาวเหน็บ

ต้นสน 松 เป็นต้นไม้ที่ยังมีใบเขียวขจีแม้อากาศจะหนาวเย็นเพียงใดก็ตาม

ต้นไผ่ 竹 แม้ลมหนาวจะพัดรุนแรงเพียงใด ต่อให้เป็นพายุ ต้นไผ่ก็จะดีดตัวกลับมาตั้งตรงต่อสู้กับความหนาวเย็นได้เช่นเดิม

ดอกเหมย 梅 หรือดอกบ๊วย เป็นดอกไม้เพียงชนิดเดียวที่สามารถเบ่งบานอวดสีสันท่ามกลางหิมะอันขาวโพลน

ลวดลายสนไผ่เหมยแบบญี่ปุ่นที่ถูกนำไปใช้ในชิ้นงานต่างๆ ( ภาพจาก http://pppenta.net/archives/241 )

ต้นไม้ทั้งสามชนิดจึงถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความสูงส่ง อดทน บริสุทธิ์ ชาวจีนมักจะชอบวาดภาพทิวทัศน์ในธรรมชาติและต้นไม้ทั้งสามนี้ก็มักจะถูกนำมาเป็นนายแบบนางแบบมาแต่โบราณ

ความนิยมชมชอบในต้นไม้ทั้งสามนี้ ถูกส่งผ่านไปยังประเทศใกล้เคียงที่ได้รับอิทธิพลวัฒนธรรมจีน เช่นประเทศญี่ปุ่นเอง ก็นิยมนำต้นไม้ทั้งสามชนิดนี้มาใช้ในรูปแบบต่างๆ

อย่างวัฒนธรรมการกินของญี่ปุ่น เราก็มักจะเห็นชื่อหรือภาพของต้นไม้สามชนิดนี้ปรากฏอยู่ทั่วไป ไม่ว่าจะเป็น สุรายี่ห้อหนึ่งที่ใช้ 松竹梅 (สนไผ่เหมย) เป็นชื่อยี่ห้อ ฯลฯ

สุราญี่ปุ่นยี่ห้อสนไผ่เหมย ( ภาพจาก https://m.16pic.com/psd/pic_1362931.html )

หรือแม้แต่ในงานเลี้ยงงานแต่งงาน ก็อาจจะเห็นการจัดโต๊ะหรือห้องรับรองต่างๆ สำหรับแขกเหรื่อด้วยชื่อต้นไม้สามชนิดนี้ เช่น ห้องสน ห้องไผ่ ห้องเหมย และยังมีการนำต้นไม้และสิ่งมงคลอื่นๆ มาร่วมใช้ในงาน แต่สนไผ่เหมยก็ยังคงได้รับความนิยมเป็นลำดับต้นๆ

ไม่เพียงเท่านั้น เรายังสามารถพบชื่อ สนไผ่เหมย ในร้านอาหารทั่วไป หากทางร้านมีการจัดจำหน่ายอาหารชุด เราอาจจะเห็นว่ามีชุดสน ชุดไผ่ ชุดเหมย ซึ่งราคา ปริมาณและคุณภาพก็จะลดหลั่นไปตามลำดับ

เริ่มจาก อาหารชุดสนอาจจะเป็นอาหารชุดที่จัดขึ้นเป็นพิเศษ มีราคาแพงสุด รองมาคืออาหารชุดไผ่ที่ถือเป็นชุดที่แพงกว่าชุดเหมยที่เป็นอาหารชุดธรรมดา ซึ่งการจัดชื่อชุดอาหารด้วยชื่อต้นไม้เช่นนี้ ช่วยลดความกระดากอายของลูกค้าที่มีต่อพนักงานได้มากทีเดียว

ตัวอย่างเมนูอาหารที่ใช้ สนไผ่เหมย เป็นชื่ออาหารชุด ( ภาพจาก http://www.tzuyang555.com/2018/12/yamato-jp-cuisine.html?m=1 ）

สนไผ่เหมย สามสหายในเหมันต์จึงปรากฏตัวให้เราเห็นได้ทั่วไปในวัฒนธรรมญี่ปุ่น ไม่เพียงแต่ในเรื่องอาหารการกินที่เป็นเรื่องพื้นฐานของมนุษย์เท่านั้น แม้แต่ในเครื่องแต่งกาย การประดับตกแต่งร้านรวง ข้าวของเครื่องใช้ ฯลฯ เราก็มักจะเห็นสหายทั้งสามออกมาอวดโฉมอยู่เสมอๆ

เรื่องโดย : หรูอี้ www.marumura.com